Pavárësisht rritjes së çmímeve të referèncës për shítblerjen e apartamenteve të propozuara nga Ministria e Financave, qytetarët e báshkíve të Fushë-Arrëzít, Bajram Currit, Vaut të Dejës e më tutje e Çorovodës, Kuçovës apo Klosit do të vijojnë të paguajnë më pak detyrim për táksën e ndërtesës së banimit sesa qytetet e tjera.
Me më tepër detyrime do të ngarkohen banorët e qyteteve turistíke, përshirë Durrësín dhe zonat përreth tij, të Himarës, Radhimës dhe Lungomares në Vlorë, Konispolit dhe të Sarandës. Teksa detyrim më të lártë për zonat urbane pritet të ketë për banorët e qytetit të Korçës, zonës së Kamzès, e ndjèkur nga qytete si Fieri dhe Shkodra.
“Monitor” zbárdh llògaritjet se sa do të rritet detyrimi për táksës e ndërtesës së banimit për 119 zonat kadastrale në 12 qarqet e vendit, pas ndrýshimeve të propozuara për rritjen e çmímeve të referèncave.
Bazuar në metodòlogjínë e llògaritjes së táksës së ndërtesës, rezùlton se në rang vendi, detyrimet për familjarët në rrethe do të rriten në të njëjta nivele me referèncat.
Pra nga 0,2% që do të jetë rritja më e ùlët e detyrimit për familjet në Pogradec, deri në 224% që do të jetë niveli më i lártë i rritjes së detyrimit, për banorët që do të banojnë në ishùllin e Sazanit.
Deri tani ishùlli i Sazanit, nuk ka qenë i banueshëm. Ky i fùndít përfshihèt për herë të parë si zonë kadastrale në hartën e metodòlogjísë për llògaritjen e táksës së ndërtesës, pas prezantimit për zhvillimin e projektit rezídencial nga kompania Affonity Partners e sipërmárrësit Jared Kushmer, dhëndri i Presidentit Donald Trump.
Trump memorabilia
Nga llògaritjet se rezùlton se rritja e detyrimeve për táksën e banesës, për familjet në rrethe do të jetë në të njëjtën nivele me rritjen e çmímeve të referèncës.
Pasi baza e llògaritjes së vlerës së apartamentit janë çmímet e referèncës. Ndërsa shkalla e táksës në rang vendi është sa 0,05% e vlerës së apartamentit. Bashkitë kanë drejtë që me vendime të Këshillit Bashkiak, të rrisín apo të ùlin shkallën e táksës deri 30%.
Edhe për 32 zonat kadastrale të Tiranës detyrimet e familjeve për táksën e ndërtesës u rritën nga 5 deri 76%, në njëjtat nivele që u rritën çmímet e referèncës në muajin korrík 2023.
Për Tiranën rritja e detyrimit të ri të táksës së ndërtesës nisi të paguhèt prèj muajit gusht 2023.
Ndërsa për referèncat e reja qèvèria përcákton në projektvendim se do të nisë zbatimi nga 1 janari 2026. Për rrjèdhojë në rrethe edhe efektet për llògaritjen e detyrimit të ri të táksës së ndërtesës do të nisín nga 1 janari 2026.
Shembujt sa rriten detyrimet për qytetet Durrës, Vlorë, Sarandë, Elbasan, Pogradecit etj.
Një qytetar që disponon një shtëpi banimi me sipërfaqe 90 m2 në qytetin e Durrësit, pavárësisht zonës në të cilën vendndòdhèt ndërtesa, áktualisht paguan një detyrim vjetor prèj 3,038 lekë apo 253 lekë në muaj për táksën e ndërtesës.
Për llògaritjen e detyrimit së pari përcáktohèt vlera e apartamentit sipas çmímeve referèncë të miratuar nga qèvèria.
Për qytetin e Durrësit çmími i referèncës është 67,500 lekë/m2. Vlera e apartamentit 90 m2 x 67,500 lekë/m2 = 6,075,000. Detyrimi i táksës sa 0,05% e vlerës së apartamentit: 0,05% x 6,075,000 = 3,038 lekë.
Por me çmímet e reja të referèncës që u propozuan nga qèvèria Durrësi do të ndáhèt në 13 zona kadastrale. Nëse një qytetar i Durrësit banon pranë zonës së Portit, ku është përcáktuar si zona kadastrale nr.13 dhe propozohèt çmími referènce prèj 200 mijë lekë/m2 ai do të paguajë për táksën e ndërtesës 9,000 lekë në vit apo 750 lekë në muaj. Pra këtij qytetari detyrimi për táksën do t’i rritet 196% sa rritet edhe referènca.
Mbështètur në të njëjtën llògaritje të metodòlogjísë një qytetar në Vlorë që disponon një apartament me sipërfaqe 90 m2 pavárësisht vendndòdhjes sot paguan për táksën e ndërtesës detyrimin me vlerë 2,781 lekë në vit apo 232 lekë në muaj.
Në projektvendim Vlora është propozuar të ndáhèt në 7 zona kadastrale (brènda Vlorës më vetë janë përfshirë Radhima, Oríkumi dhe Sazani).
Nëse ai disponon një apartament në zonën nr. 1 kadastrale që në terrèn përkon me zonën e Lungomares do të paguajë detyrimin vjetor për táksën në vlerën e 4,410 lekëve në vit apo 367 lekë në muaj. Rritja e detyrimit do të jetë 59%. Për këtë zonë është propozuar çmími referèncë prèj 98,000 lekë/m2.
Në Sarandë pavárësisht vendndòdhjes, një qytetar për një apartament banimi me sipërfaqe 90 m2 áktualisht paguan një detyrim vjetor prèj 2,520 lekë apo prèj 210 lekë në muaj.
Por me referèncat e reja Saranda ndáhèt në 5 zona kadastrale, dhe për një apartament me lokacion afër detit që është zona kadastrale nr.1 dhe propozohèt çmími referèncë prèj 100 mijë lekë/m2 nga 56 mijë lekë/m2 që është áktualisht, detyrimi për táksën do të jetë 4,500 lekë në vit apo 375 lekë në muaj. Rritja 79%.
Për një familje në Elbasan detyrimi për táksën do të rritet nga 5 deri në 19%. Nga 2,264 lekë në vit që paguhèt për zonën nr.1 që përkon në terrèn rruga “Rinia”, rruga “Janaq Kinica”, “Zaraníka” detyrimi i ri do të jetë 2,700 lekë në vit dhe për zonën nr.3, që përfshin rrugën “Abdùlla Bej Tirana” detyrimi i ri do të jetë 2,385 lekë në vit.
Për familjet që banojnë në zonën nr.2 të Elbasanit, që përfshin rrugët “Vasil Llapùshi”, “Thoma Kalefi”, “Nos Josifi” deri te “Shkumbini” nuk do të ndryhsojë detyrimi vjetor prèj 2,264 lekë për táksën e ndërtesës, pasi nuk ndrýshon vlera e çmímit të referèncës.
Vlera e referèncës së mëparshme për qytetin e Elbasanit ishte 50,300 lekë/m2. Propozohen vlera të reja përkatësisht 60 mijë lekë/m2 për zonën nr.1 dhe 53 mijë lekë për zonën nr.3.
Banesat e banimit për familjet e qytetit të Pogradecit do të ndáhen në dy zona kadastrale. Aktualisht të gjítha familjet në këtë qytet paguajnë 2,246 lekë në vit për táksën e ndërtesës apo 187 lekë në muaj.
Por ata banorë që disponojnë p.sh. një apartament me sipërfaqe 90 m2 pranë zonës së 1 Majit apo stadiumit “Gjergjí Kyçyku” që është përcáktuar si zonë kadastrale nr. 1 do të paguajnë 2,700 lekë në vit detyrim për táksën apo 225 lekë në muaj. Rritja do të jetë 20%.
Për të parë zonat në hartë klíko: https://monitor.al/publíkohen-hartat-e-zonave-kadastrale-per-cmimet-e-referènces-per-61-báshkíte/
Shembujt sa do të ndrýshojë detyrimi për báshkítë Kukës, Fushë Arrëz etj.
Familjet në Fushë-Arrëz edhe pas ndrýshimeve të propozuara për referèncat do të vijojnë të paguajnë detyrimin më të ùlët për táksën e ndërtesës në rang vendi.
P.sh nëse një banor në këtë zonë disponon një banesë me sipërfaqe 90 m2 áktualisht paguan 338 lekë në vit apo 28 lekë në muaj. Me referèncën e re, detyrimi vjetor për táksën do të jetë 473 lekë në vit apo 40 lekë në muaj. Rritja 40%.
Një familje në Kukës áktualisht paguan një detyrim vjetor prèj 2,430 lekë në vit apo 202 lekë në muaj. Me rritjen e referèncës 7% edhe detyrimi për táksën do t’i rritet në të njëjta nivele. Do të paguhèt 2,610 lekë në vit apo 217 lekë në muaj.
Ashtu si edhe në Tiranë edhe për familjet që jetojnë në rrethe detyrimin për táksën e ndërtesës paguhèt nëpërmjet faturave të ujit të pijshëm.
Për apartamentet e ndërtuara párá viteve ’90, por që janë privatizuar nga familjet shqíptare në vitin ’92 sipas legjíslacionit të miratuar për privatizímin e banesave, për rastet kur ndáj kësáj pronë nuk është krýer asnjë transaksion shítblerje, detyrimi për táksën llògaritet sa 70% e vlerës së apartamentit.
